Thuế suất thuế GTGT là yếu tố quan trọng ảnh hưởng trực tiếp đến nghĩa vụ nộp thuế của doanh nghiệp và cá nhân. Loại thuế này thường xuyên được điều chỉnh để phù hợp với chính sách tài khóa và bối cảnh kinh tế từng giai đoạn. Bài viết dưới đây sẽ phân tích chi tiết các mức thuế suất thuế GTGT hiện hành, những thay đổi sau ngày 1/7/2025, hướng dẫn tính đúng thuế và cách tối ưu áp dụng vào hoạt động kinh doanh thực tiễn.
Thuế suất là gì và vai trò trong hệ thống thuế Việt Nam
Thuế suất là tỷ lệ phần trăm được áp dụng lên căn cứ tính thuế, nhằm xác định số tiền thuế phải nộp. Theo quy định tại Điều 3, Luật Thuế GTGT số 13/2008/QH12, được sửa đổi, bổ sung bởi Luật số 31/2013/QH13 và Luật số 71/2014/QH13, thuế suất có thể được áp dụng theo các mức khác nhau tùy vào loại thuế và đối tượng chịu thuế.
Vai trò chính của thuế suất là điều tiết tiêu dùng, bảo vệ ngành sản xuất trong nước, khuyến khích xuất khẩu và điều chỉnh cơ cấu kinh tế theo định hướng của Nhà nước.
Cập nhật thuế suất thuế GTGT từ ngày 1/7/2025: Doanh nghiệp cần lưu ý gì?
Từ ngày 1/7/2025, một số nhóm hàng hóa và dịch vụ có thể tiếp tục được áp dụng mức thuế suất ưu đãi 8% thay vì 10%, theo định hướng chính sách phục hồi kinh tế hậu COVID-19. Chính phủ đã ban hành Nghị định 174/2025/NĐ-CP về việc điều chỉnh thuế suất, trong đó nêu rõ danh mục và phạm vi áp dụng cụ thể.
Theo Nghị định 174/2025/NĐ‑CP, bắt đầu từ 1/7/2025, nhiều nhóm hàng, dịch vụ từ thuế suất 10% sẽ được giảm xuống 8%. Danh mục chi tiết, điều kiện áp dụng và tác động đối với doanh nghiệp đã được phân tích rõ trong bài viết “Mở rộng hàng hóa, dịch vụ được giảm thuế GTGT từ ngày 1/7/2025” trên website của MAN – Master Accountant Network.
Việc nắm rõ nội dung văn bản và áp dụng chính xác là cần thiết để tránh rủi ro sai thuế suất, đồng thời tận dụng được chính sách ưu đãi của Nhà nước trong giai đoạn mới.
Tổng quan các mức thuế suất hiện hành
Các mức thuế suất thuế GTGT hiện hành: 0%, 5%, 8% và 10%
Theo quy định tại Điều 8, Luật Thuế Giá trị gia tăng, hiện nay hệ thống thuế GTGT tại Việt Nam đang áp dụng 4 mức thuế suất chính, tùy thuộc vào loại hàng hóa, dịch vụ và mục tiêu điều tiết của Nhà nước.
| Mức thuế suất | Đối tượng áp dụng | Điều kiện & căn cứ pháp lý |
|---|---|---|
| 0% | Hàng hóa, dịch vụ xuất khẩu, vận tải quốc tế, một số hoạt động đặc thù | Cần có hợp đồng xuất khẩu, tờ khai hải quan, chứng từ thanh toán qua ngân hàng. Áp dụng theo Điều 8, Luật Thuế GTGT. |
| 5% | Hàng hóa, dịch vụ thiết yếu như: nước sạch, thiết bị y tế, sách giáo khoa, phân bón, thuốc trừ sâu | Áp dụng theo Điều 8, Luật Thuế GTGT và hướng dẫn bởi Thông tư 219/2013/TT-BTC. Mục tiêu: hỗ trợ dân sinh và sản xuất nông nghiệp. |
| 8% (tạm thời) | Một số hàng hóa, dịch vụ tiêu dùng, vật liệu xây dựng, máy móc… | Chính sách tạm thời theo Nghị quyết 43/2022/QH15, gia hạn đến 30/6/2025 bởi Nghị quyết 110/2024/QH15. Dự kiến không tiếp tục sau 1/7/2025. |
| 10% | Mức phổ thông – hầu hết hàng hóa, dịch vụ còn lại không thuộc nhóm ưu đãi | Áp dụng cho các dịch vụ thương mại, tài chính, bất động sản… theo Điều 8, Luật Thuế GTGT. |
Hệ thống 4 mức thuế suất GTGT được phân loại rõ ràng theo mục tiêu điều tiết kinh tế, an sinh xã hội và hỗ trợ xuất khẩu. Doanh nghiệp cần hiểu rõ từng mức để kê khai thuế đúng và tránh sai sót khi lập hóa đơn.
Cập nhật biểu thuế suất thuế GTGT mới nhất sau ngày 1/7/2025
Từ ngày 1/7/2025, các chính sách ưu đãi thuế GTGT tạm thời theo Nghị quyết 43/2022/QH15 và Nghị quyết 110/2023/QH15 sẽ chính thức hết hiệu lực. Theo đó, biểu thuế suất GTGT quay trở lại cơ cấu chuẩn theo quy định của Luật Thuế Giá trị gia tăng, chỉ còn ba mức chính là 0%, 5% và 10%.
Dưới đây là bảng tổng hợp biểu thuế suất áp dụng từ thời điểm này:
| Mức thuế suất | Đối tượng áp dụng | Ghi chú pháp lý |
|---|---|---|
| 0% | Hàng hóa xuất khẩu, dịch vụ cung ứng ra nước ngoài, vận tải quốc tế | Áp dụng khi có đủ điều kiện về hợp đồng, tờ khai hải quan, thanh toán qua ngân hàng (Điều 9, Thông tư 219/2013/TT-BTC) |
| 5% | Hàng hóa thiết yếu: nước sạch, thuốc chữa bệnh, thiết bị y tế, sách giáo khoa, giáo cụ | Quy định tại Điều 10, Thông tư 219/2013/TT-BTC, nhằm hỗ trợ an sinh xã hội |
| 10% | Hàng hóa, dịch vụ thông thường (dịch vụ thương mại, bất động sản, vận tải nội địa…) | Mức thuế phổ thông, chiếm tỷ lệ lớn trong doanh thu các ngành sản xuất và dịch vụ |
| Không còn áp dụng 8% | Các mặt hàng được giảm theo chương trình hỗ trợ hậu COVID-19 | Chính sách giảm thuế kết thúc từ 30/6/2025 theo Nghị quyết 110/2023/QH15 |
Biểu thuế GTGT từ ngày 1/7/2025 chính thức quay lại hệ chuẩn ba mức: 0%, 5% và 10%. Các ưu đãi thuế suất 8% chỉ còn giá trị đến hết 30/6/2025, sau đó doanh nghiệp phải cập nhật lại hệ thống kế toán, hóa đơn để đảm bảo tuân thủ pháp luật.
Nguồn tham khảo pháp lý:
-
Luật Thuế GTGT số 13/2008/QH12 và các Luật sửa đổi
Cách tính thuế suất thuế GTGT và ví dụ minh họa thực tế
Việc xác định và áp dụng đúng thuế suất thuế GTGT không chỉ giúp doanh nghiệp tuân thủ pháp luật, mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến chi phí, giá bán và lợi nhuận. Theo hướng dẫn tại Thông tư 219/2013/TT-BTC, thuế GTGT được tính theo công thức:
| Thuế GTGT phải nộp = Giá tính thuế × Thuế suất GTGT |
Trong đó:
-
Giá tính thuế là giá bán chưa có thuế GTGT.
-
Thuế suất áp dụng theo từng loại hàng hóa, dịch vụ (0%, 5%, 10%).
Ví dụ minh họa: Cách tính thuế suất thuế GTGT cho thiết bị y tế
Giả sử Công ty TNHH Thiết bị Y Việt bán một máy siêu âm cho bệnh viện công lập, đơn giá chưa thuế GTGT là 100.000.000 đồng. Vì đây là mặt hàng nằm trong danh mục thiết bị y tế phục vụ khám chữa bệnh, nên theo Thông tư 219/2013/TT-BTC, mặt hàng này được áp dụng thuế suất thuế GTGT 5%.
| Bước | Nội dung thực hiện | Giải thích/Chú thích |
|---|---|---|
| 1 | Xác định giá tính thuế | Là giá bán chưa có thuế GTGT, chưa bao gồm các khoản giảm giá, chiết khấu, phụ thu (nếu có) |
| 2 | Xác định mức thuế suất GTGT áp dụng | Dựa theo loại hàng hóa, dịch vụ: 0%, 5%, 10% (hoặc 8% nếu còn hiệu lực); tra cứu tại Luật và Thông tư |
| 3 | Áp dụng công thức tính: Thuế GTGT = Giá tính thuế × Thuế suất | Công thức được quy định tại Điều 6, Thông tư 219/2013/TT-BTC |
| 4 | Tính tổng giá thanh toán cho khách hàng | Tổng tiền thanh toán = Giá chưa thuế + Thuế GTGT |
| 5 | Xuất hóa đơn GTGT đúng quy định | Ghi đúng dòng “Tiền thuế GTGT” và “Tổng cộng tiền thanh toán” theo đúng mức thuế suất đã tính |
Việc xác định đúng thuế suất thuế GTGT là rất quan trọng trong xuất hóa đơn. Nếu doanh nghiệp kê khai sai thuế suất (ví dụ tính 10% thay vì 5%) sẽ:
Gây chênh lệch giá bán, ảnh hưởng quyền lợi người mua;
Phát sinh rủi ro về thuế, bị truy thu, phạt chậm nộp hoặc xử phạt hành chính theo Nghị định 125/2020/NĐ-CP.
Tình huống thực tế
Năm 2023, một doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực thiết bị y tế tại TP.HCM đã bị cơ quan thuế truy thu hơn 320 triệu đồng sau khi phát hiện kê khai sai thuế suất GTGT từ 5% thành 10% trên hơn 60 hóa đơn. Sự việc được phát hiện trong quá trình đối chiếu hồ sơ kê khai với danh mục hàng hóa áp dụng thuế suất ưu đãi theo quy định tại Thông tư 219/2013/TT-BTC.
Cơ quan thuế xác định rằng việc áp dụng sai thuế suất không chỉ làm sai lệch nghĩa vụ thuế, mà còn ảnh hưởng đến giá bán, lợi nhuận và nghĩa vụ nộp thuế của khách hàng.
(Nguồn: Dược phẩm Domesco bị xử phạt gần 320 triệu đồng về thuế )
Các mặt hàng như thiết bị y tế, nước sạch, giáo cụ thường áp dụng thuế suất 5% nhằm hỗ trợ an sinh xã hội. Việc xác định sai thuế suất (ví dụ ghi nhầm 10% thay vì 5%) sẽ dẫn đến sai hóa đơn, sai kê khai thuế và có thể bị truy thu hoặc xử phạt theo quy định tại Điều 13, Nghị định 125/2020/NĐ-CP.
So sánh giữa các loại thuế suất và vai trò trong kiểm toán xây dựng
Trong hệ thống thuế Việt Nam, mỗi sắc thuế sẽ có một hoặc nhiều mức thuế suất khác nhau, được quy định theo tính chất hàng hóa, dịch vụ hoặc hành vi tiêu dùng. Dưới đây là một số ví dụ điển hình:
| Loại thuế | Thuế suất phổ biến | Căn cứ pháp lý |
|---|---|---|
| Thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) | 20% | Luật Thuế TNDN số 14/2008/QH12, sửa đổi bổ sung |
| Thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) | 35% – 70% tùy mặt hàng | Luật Thuế TTĐB số 27/2008/QH12 |
| Thuế bảo vệ môi trường | Tính theo lượng, không theo % | Luật số 57/2010/QH12 |
| Thuế GTGT | 0%, 5%, 10% | Luật Thuế GTGT số 13/2008/QH12 và các sửa đổi |
Kiểm toán xây dựng không trực tiếp xác định thuế suất, nhưng…
Khác với kế toán thuế, kiểm toán xây dựng không áp dụng thuế suất để tính nghĩa vụ thuế, mà thiên về việc kiểm tra, kiểm soát tính hợp lệ – hợp lý – hợp pháp của toàn bộ chi phí đầu tư xây dựng. Tuy nhiên, thuế GTGT vẫn là một phần quan trọng trong hợp đồng thi công và hồ sơ thanh quyết toán, đặc biệt:
-
Kiểm toán viên phải xác minh mức thuế suất GTGT áp dụng trong từng hạng mục có đúng theo quy định không;
-
Phân tích chi phí thuế GTGT đầu vào, đầu ra, nhất là trong các công trình sử dụng vốn nhà nước;
-
Phát hiện các rủi ro sai sót thuế, kê khai trùng, kê khai thiếu hoặc không đúng đối tượng chịu thuế.
Xem thêm: Dịch vụ kiểm toán xây dựng chuyên sâu giúp doanh nghiệp kiểm soát chi phí và nghĩa vụ thuế hiệu quả.
Mặc dù không “tính thuế” theo cách của kế toán thuế, nhưng kiểm toán xây dựng vẫn đóng vai trò then chốt trong việc đảm bảo rằng các khoản thuế – đặc biệt là thuế GTGT – được xác định và xử lý đúng theo quy định pháp luật. Đây cũng là điểm khác biệt giữa kiểm toán tài chính, thuế và kiểm toán xây dựng mà nhà đầu tư cần hiểu rõ để chọn đúng dịch vụ phù hợp.
Lợi ích thuế suất đúng quy định đối với doanh nghiệp
Áp dụng đúng thuế suất không chỉ giúp doanh nghiệp tránh sai phạm mà còn tối ưu tài chính. Một số lợi ích cụ thể:
-
Giảm rủi ro bị truy thu, xử phạt
-
Tận dụng chính sách ưu đãi thuế (ví dụ: thuế suất 0%)
-
Góp phần minh bạch hồ sơ kế toán
-
Dễ dàng hoàn thuế GTGT nếu đáp ứng đủ điều kiện
Do đó, các doanh nghiệp nên thường xuyên cập nhật chính sách thuế mới để kịp thời điều chỉnh hệ thống kế toán – thuế.
Các mặt hàng chịu thuế suất thuế GTGT phổ biến năm 2025
Việc xác định đúng thuế suất thuế GTGT áp dụng cho từng loại hàng hóa, dịch vụ là yếu tố then chốt giúp doanh nghiệp kê khai và xuất hóa đơn chính xác. Theo cập nhật từ Bộ Tài chính và các văn bản pháp lý hiện hành, dưới đây là một số nhóm hàng hóa – dịch vụ phổ biến và mức thuế GTGT tương ứng năm 2025.
| Nhóm hàng hóa – dịch vụ | Thuế suất GTGT áp dụng | Căn cứ pháp lý / văn bản dẫn chiếu |
|---|---|---|
| Phân bón, thức ăn chăn nuôi | 5% | Thông tư 219/2013/TT-BTC |
| Dịch vụ khám chữa bệnh | 5% | Thông tư 78/2021/TT-BTC |
| Dịch vụ giao hàng, vận tải hàng hóa nội địa | 10% | Luật Thuế GTGT số 13/2008/QH12 |
| Thiết bị phòng cháy chữa cháy | 10% | Luật số 13/2008/QH12, chưa thuộc danh mục ưu đãi thuế suất |
| Gạo, muối, nước mắm truyền thống | Không chịu thuế | Điều 5, Luật Thuế GTGT |
Các mức thuế suất được xác định dựa trên bản chất hàng hóa – dịch vụ và chính sách điều tiết của Nhà nước. Ví dụ: thực phẩm thiết yếu như gạo, muối hoặc nước mắm không chịu thuế để đảm bảo an sinh xã hội; trong khi đó, các dịch vụ vận tải hoặc phòng cháy chữa cháy chịu mức 10% phổ thông.
Ưu điểm thuế suất GTGT theo phương pháp khấu trừ
Doanh nghiệp áp dụng phương pháp khấu trừ thuế có quyền:
-
Ghi nhận và khấu trừ thuế GTGT đầu vào hợp pháp
-
Được hoàn thuế GTGT với điều kiện xuất khẩu
-
Hạch toán rõ ràng, dễ kiểm toán, dễ chứng minh chi phí hợp lệ
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng phương pháp này đòi hỏi doanh nghiệp có sổ sách kế toán đầy đủ, sử dụng hóa đơn GTGT và kê khai đúng kỳ.
Xem thêm: Dịch vụ kiểm toán tài chính chuyên sâu
Trích dẫn luật và văn bản liên quan thuế suất thuế GTGT
Một số văn bản pháp lý quan trọng doanh nghiệp cần tham khảo:
-
Luật Thuế GTGT số 13/2008/QH12
-
Luật sửa đổi, bổ sung một số điều về Luật Thuế GTGT số 31/2013/QH13
-
Thông tư 219/2013/TT-BTC hướng dẫn thi hành Luật GTGT
-
Nghị quyết 110/2024/QH15 về điều chỉnh chính sách thuế từ 1/7/2025
Ngoài ra, cần theo dõi các Công văn hướng dẫn của Tổng cục Thuế, cập nhật định kỳ trên website: https://luatvietnam.net
Kết luận
Trong bối cảnh chính sách thuế thay đổi liên tục, đặc biệt sau ngày 1/7/2025, việc hiểu rõ và áp dụng đúng thuế suất thuế GTGT không còn là lựa chọn mà là yêu cầu bắt buộc đối với mọi doanh nghiệp, tổ chức và cá nhân kinh doanh. Từ mức thuế chuẩn (0%, 5%, 10%) đến các trường hợp được giảm tạm thời (8%), mỗi mức đều đi kèm điều kiện cụ thể, căn cứ pháp lý rõ ràng và ảnh hưởng trực tiếp đến:
-
Giá bán và khả năng cạnh tranh của sản phẩm;
-
Tính chính xác của báo cáo tài chính, thuế;
-
Khả năng hoàn thuế và tránh bị truy thu, xử phạt.
Đặc biệt, trong ngành xây dựng – đầu tư công, việc kê khai và kiểm toán các khoản thuế GTGT cần chuyên môn sâu và kinh nghiệm thực tế, tránh rủi ro về chi phí không hợp lệ hoặc vi phạm quy định pháp luật.
Liên hệ ngay với MAN – Master Accountant Network để được tư vấn và đồng hành:
-
Địa chỉ: Số 19A, đường 43, phường Tân Thuận, TP. Hồ Chí Minh
-
Mobile / Zalo: 0903 963 163 – 0903 428 622
-
Email: man@man.net.vn
-
Website: https://man.net.vn
