Thuế suất 0%, 5%, 8% và 10% khác nhau như thế nào? Đây là câu hỏi nhiều doanh nghiệp và cá nhân quan tâm khi lập kế hoạch tài chính và kê khai thuế GTGT. Theo Báo cáo thu ngân sách Nhà nước 2024, thuế GTGT chiếm gần 32% tổng thu nội địa, khẳng định vai trò then chốt của sắc thuế này trong nền kinh tế.
Từ ngày 01/7/2025, chính sách mới áp dụng 4 mức thuế suất: 0% cho hàng hóa, dịch vụ xuất khẩu; 5% cho nhóm thiết yếu như lương thực, nước sạch; 8% cho nhóm được giảm từ 10%; và 10% là phổ biến với hàng hóa, dịch vụ tiêu dùng. Cách phân định này vừa ổn định ngân sách, vừa điều tiết tiêu dùng và hỗ trợ sản xuất.
Tổng quan về thuế GTGT tại Việt Nam
Thuế GTGT là gì?
Thuế giá trị gia tăng (GTGT) là loại thuế gián thu, đánh trực tiếp vào phần giá trị tăng thêm của hàng hóa, dịch vụ phát sinh trong quá trình sản xuất, lưu thông và tiêu dùng. Người tiêu dùng là đối tượng cuối cùng chịu thuế, còn doanh nghiệp chỉ đóng vai trò thu hộ và nộp lại cho Nhà nước. Thuế GTGT được áp dụng rộng rãi tại Việt Nam từ năm 1999, thay thế cho thuế doanh thu trước đây, với mục tiêu tạo ra hệ thống thuế minh bạch, công bằng và phù hợp thông lệ quốc tế.
Xem thêm bài viết tại: Thuế GTGT là gì? Các đối tượng phải chịu thuế GTGT năm 2025
Vai trò của thuế GTGT
Thuế GTGT không chỉ là nguồn thu quan trọng của ngân sách nhà nước mà còn là công cụ điều tiết kinh tế hiệu quả. Với cơ chế khấu trừ thuế đầu vào – đầu ra, thuế GTGT giúp tránh tình trạng đánh thuế trùng lặp, khuyến khích minh bạch hóa hoạt động kinh doanh, đồng thời tạo cơ sở pháp lý để doanh nghiệp được khấu trừ hoặc hoàn thuế. Đặc biệt, thuế GTGT góp phần thúc đẩy xuất khẩu khi hàng hóa, dịch vụ xuất khẩu được áp dụng thuế suất 0%. Nhờ đó, chính sách thuế này vừa hỗ trợ doanh nghiệp hội nhập, vừa bảo đảm cân đối thu ngân sách.
Các mức thuế suất của thuế GTGT
Trong hệ thống thuế GTGT tại Việt Nam, hiện nay có 4 mức thuế suất chính đang được áp dụng. Mỗi mức thuế được thiết kế để cân đối nguồn thu ngân sách Nhà nước và hỗ trợ phát triển kinh tế – xã hội.
Cụ thể gồm: thuế suất 0%, thuế suất 5%, thuế suất 8% và thuế suất 10%.
Mỗi mức thuế này có vai trò riêng, vừa đảm bảo công bằng trong nghĩa vụ thuế, vừa giúp doanh nghiệp và người dân chủ động trong kế hoạch sản xuất – kinh doanh và tiêu dùng.
Xem thêm bài viết tại: Tổng quan thuế GTGT
Thuế suất 0%
Thuế suất 0% là gì?
Thuế suất 0% trong thuế giá trị gia tăng (GTGT) là mức thuế áp dụng cho hàng hóa, dịch vụ xuất khẩu, vận tải quốc tế, hàng hóa, dịch vụ không chịu thuế tiêu thụ tại Việt Nam nhưng được tiêu dùng ở ngoài lãnh thổ. Khi áp dụng thuế suất này, doanh nghiệp không phải nộp thuế GTGT đầu ra nhưng vẫn được khấu trừ và hoàn thuế GTGT đầu vào theo quy định pháp luật. Đây là chính sách nhằm khuyến khích xuất khẩu và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc tế.
Đối tượng áp dụng thuế suất 0%
Để áp dụng thuế suất 0% đúng quy định, doanh nghiệp cần nắm rõ các nhóm hàng hóa, dịch vụ được hưởng ưu đãi và những trường hợp bị loại trừ. Theo Điều 9 Luật Thuế GTGT 2024 và Điều 17, 18 Nghị định 181/2025/NĐ-CP, các đối tượng áp dụng được phân thành: hàng hóa xuất khẩu, dịch vụ xuất khẩu, hàng hóa, dịch vụ xuất khẩu khác, đồng thời có những trường hợp không được hưởng thuế suất 0%. Bảng dưới đây tổng hợp chi tiết để doanh nghiệp dễ tham khảo và tuân thủ pháp luật.
| NHÓM HÀNG HÓA, DỊCH VỤ | NỘI DUNG ÁP DỤNG THUẾ SUẤT 0% |
| Hàng hóa xuất khẩu |
|
| Dịch vụ xuất khẩu |
|
| Hàng hóa, dịch vụ xuất khẩu khác |
|
| Các trường hợp không áp dụng thuế suất 0% |
|
Ví dụ về thuế suất 0%
Một doanh nghiệp dệt may tại TP. Hồ Chí Minh ký hợp đồng xuất khẩu 5.000 áo sơ mi sang thị trường Mỹ, với tổng giá trị hợp đồng 2 tỷ đồng. Để được áp dụng thuế suất 0%, doanh nghiệp đã chuẩn bị và nộp đầy đủ hồ sơ theo quy định pháp luật, bao gồm:
- Hợp đồng xuất khẩu ký kết với đối tác nước ngoài.
- Tờ khai hải quan có xác nhận hàng đã xuất khẩu.
- Hóa đơn thương mại ghi nhận giá trị lô hàng.
- Chứng từ thanh toán qua ngân hàng bằng ngoại tệ.
Trong trường hợp này, doanh nghiệp không phải kê khai và nộp thuế GTGT đầu ra cho lô hàng xuất khẩu. Đồng thời, toàn bộ thuế GTGT đầu vào phát sinh từ nguyên liệu, vải, phụ kiện, chi phí sản xuất phục vụ cho việc may áo sơ mi sẽ được khấu trừ hoặc hoàn thuế theo đúng quy định. Điều này giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí, tăng tính cạnh tranh khi tham gia thị trường quốc tế.
Xem thêm bài viết tại: Thay đổi lớn về xuất nhập khẩu tại chỗ: So sánh trước và sau 1/7/2025 – MAN
Thuế suất 5%
Thuế suất 5% là gì?
Thuế suất 5% là mức thuế giá trị gia tăng (GTGT) ưu đãi, áp dụng cho một số nhóm hàng hóa, dịch vụ thiết yếu nhằm giảm gánh nặng chi phí cho người dân và hỗ trợ phát triển kinh tế – xã hội. Theo quy định tại Điều 9 Luật Thuế GTGT 2024 và hướng dẫn tại Nghị định 181/2025/NĐ-CP, các mặt hàng này bao gồm nước sạch, phân bón, thiết bị y tế, sách giáo khoa, đồ chơi trẻ em, dịch vụ khoa học và công nghệ, cùng một số loại hàng hóa, dịch vụ phục vụ sản xuất nông nghiệp và nhà ở xã hội.
Mức thuế suất 5% giúp cân bằng giữa khuyến khích tiêu dùng các mặt hàng thiết yếu, đảm bảo an sinh xã hội, đồng thời vẫn tạo nguồn thu cho ngân sách Nhà nước.
Đối tượng áp dụng thuế suất 5%
| NHÓM HÀNG HÓA, DỊCH VỤ | CHI TIẾT ÁP DỤNG |
| Nước sạch | Phục vụ sản xuất và sinh hoạt; không bao gồm nước uống đóng chai, đóng bình và các loại nước giải khát khác |
| Phân bón, quặng | Sản xuất phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, chất kích thích tăng trưởng vật nuôi theo quy định pháp luật |
| Dịch vụ nông nghiệp | Đào đắp, nạo vét kênh, mương, ao hồ; nuôi trồng, chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh; sơ chế, bảo quản sản phẩm nông nghiệp |
| Sản phẩm nông, lâm, thủy sản | Cây trồng, rừng trồng (trừ gỗ, măng), chăn nuôi, thủy sản chưa chế biến hoặc chỉ sơ chế thông thường; trừ sản phẩm quy định tại khoản 1 Điều 5 Luật GTGT |
| Mủ cao su & vật liệu | Mủ cờ rếp, mủ tờ, mủ bún, mủ cốm; lưới, dây giềng, sợi đan lưới đánh cá |
| Sản phẩm thủ công & nông nghiệp | Đay, cói, tre, nứa, lá, rơm, vỏ dừa, sọ dừa, bèo tây; xơ bông chải thô/kỹ; giấy in báo |
| Thiết bị & phương tiện nông nghiệp | Tàu khai thác thủy sản; máy móc, thiết bị chuyên dùng cho sản xuất nông nghiệp |
| Thiết bị y tế & dược phẩm | Thiết bị y tế theo quy định pháp luật; thuốc phòng bệnh, chữa bệnh; dược chất, dược liệu làm nguyên liệu sản xuất thuốc |
| Thiết bị giảng dạy, học tập | Mô hình, hình vẽ, bảng, phấn, thước, compa |
| Nghệ thuật | Hoạt động nghệ thuật biểu diễn truyền thống, dân gian |
| Đồ chơi & sách | Đồ chơi trẻ em; sách các loại (trừ sách quy định tại khoản 15 Điều 5 Luật GTGT) |
| Dịch vụ khoa học, công nghệ | Theo quy định Luật Khoa học và Công nghệ |
| Nhà ở xã hội | Bán, cho thuê, cho thuê mua theo Luật Nhà ở |
Ví dụ về thuế suất 5%
Ví dụ thực tế về thuế suất 5% có thể minh họa bằng trường hợp của một nhà xuất bản tại Hà Nội. Nhà xuất bản này phát hành 10.000 cuốn sách giáo khoa cho các trường học trong nước, với tổng giá trị lên tới 1,5 tỷ đồng. Nhờ được áp dụng thuế suất GTGT 5%, thay vì phải kê khai thuế đầu ra theo mức chuẩn 10% như các mặt hàng thông thường, nhà xuất bản chỉ phải nộp thuế GTGT ở mức ưu đãi 5%.
Việc áp dụng thuế suất này không chỉ giúp giảm chi phí trực tiếp cho các trường học khi mua sách mà còn giảm gánh nặng kinh tế cho học sinh và phụ huynh. Đồng thời, chính sách thuế ưu đãi này khuyến khích các nhà xuất bản duy trì giá sách hợp lý, thúc đẩy hoạt động xuất bản giáo dục và hỗ trợ hiệu quả nguồn tài chính lưu thông trong ngành giáo dục. Nhờ đó, các trường học và học sinh được hưởng lợi từ việc tiếp cận kiến thức với chi phí thấp hơn, trong khi nhà nước vẫn đảm bảo quản lý thuế hợp lý.
Xem thêm bài viết tại: Mức thuế suất thuế GTGT và đối tượng chịu thuế tương ứng năm 2025 – Thuế VN
Thuế suất 10%
Thuế suất 10% là gì?
Thuế suất 10% là mức GTGT phổ biến tại Việt Nam, áp dụng cho hầu hết hàng hóa, dịch vụ không ưu đãi theo Điều 9 Luật Thuế GTGT 2024. Đây là mức chuẩn, đảm bảo nguồn thu ngân sách và cân đối tài chính. Thuế áp dụng cho sản phẩm tiêu dùng, dịch vụ thương mại, vận tải, giải trí và dịch vụ số, thương mại điện tử từ nhà cung cấp nước ngoài, giúp giao dịch minh bạch và công bằng.
Đối tượng áp dụng thuế suất 10%
Mức thuế suất 10% được áp dụng cho tất cả các hàng hóa và dịch vụ không thuộc diện ưu đãi thuế (tức không nằm trong danh mục áp dụng thuế suất 0% hoặc 5%). Điều này đồng nghĩa với việc hầu hết các sản phẩm và dịch vụ tiêu dùng thông thường, dịch vụ thương mại, vận tải nội địa hay dịch vụ giải trí đều chịu thuế suất này.
Ngoài ra, mức thuế suất 10% cũng áp dụng đối với các dịch vụ do nhà cung cấp nước ngoài không có cơ sở thường trú tại Việt Nam cung cấp cho tổ chức hoặc cá nhân tại Việt Nam. Điều này bao gồm các dịch vụ số, thương mại điện tử, nền tảng trực tuyến như phần mềm, ứng dụng, dịch vụ streaming, hoặc bán hàng qua các sàn thương mại điện tử quốc tế. Việc này giúp đảm bảo công bằng về thuế giữa nhà cung cấp trong nước và nước ngoài, đồng thời góp phần tăng nguồn thu ngân sách.
Ví dụ về thuế suất 10%
Một cửa hàng điện tử tại Hà Nội bán 500 chiếc tivi với tổng giá trị hóa đơn là 5 tỷ đồng cho khách hàng trong nước. Vì mặt hàng này không thuộc diện ưu đãi thuế suất 0% hay 5%, cửa hàng sẽ kê khai và nộp thuế GTGT đầu ra với mức 10% trên tổng giá trị hóa đơn, tương đương 500 triệu đồng.
Trong trường hợp dịch vụ số, một công ty Việt Nam mua phần mềm thiết kế đồ họa từ nhà cung cấp nước ngoài qua nền tảng thương mại điện tử. Dịch vụ này cũng chịu thuế suất GTGT 10%, dù nhà cung cấp không có cơ sở tại Việt Nam. Việc kê khai thuế này giúp đảm bảo công bằng giữa nhà cung cấp trong nước và quốc tế, đồng thời tăng minh bạch và nguồn thu cho ngân sách.
Thuế suất 8%
Thuế suất 8% là gì?
Thuế suất 8% là mức thuế giá trị gia tăng (GTGT) áp dụng cho một số hàng hóa, dịch vụ đặc thù, thấp hơn mức thuế tiêu chuẩn 10%. Ngày 30/06/2025, Chính phủ ban hành Nghị định 174/2025/NĐ-CP theo Nghị quyết 204/2025/QH15 của Quốc hội, quy định rằng mức thuế suất GTGT đối với các nhóm hàng hóa, dịch vụ đang áp dụng mức 10% sẽ được giảm xuống còn 8% từ ngày 01/7/2025 đến hết ngày 31/12/2026. Mục đích của chính sách này là hỗ trợ các lĩnh vực, ngành nghề được khuyến khích phát triển, đồng thời giảm gánh nặng chi phí cho người tiêu dùng.
Đối tượng áp dụng thuế suất 8%
Hàng hóa, dịch vụ không được giảm thuế GTGT
Theo Nghị định 174/2025/NĐ-CP, một số nhóm hàng hóa, dịch vụ không được giảm thuế GTGT, bao gồm:
- Viễn thông, hoạt động tài chính, ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm, kinh doanh bất động sản, sản phẩm kim loại, sản phẩm khai khoáng (trừ than).
- Sản phẩm hàng hóa và dịch vụ chịu thuế tiêu thụ đặc biệt (trừ xăng).
Hàng hóa, dịch vụ được giảm thuế GTGT
Các nhóm hàng hóa, dịch vụ còn lại đang áp dụng mức thuế suất 10% sẽ được giảm xuống còn 8%, trừ các nhóm hàng hóa, dịch vụ không được giảm thuế GTGT nêu trên.
Ví dụ về thuế suất 8%
Một trung tâm đào tạo kỹ năng mở khóa học với học phí 2.000.000 đồng cho mỗi học viên. Theo Nghị định 174/2025/NĐ-CP, dịch vụ giáo dục thuộc đối tượng áp dụng thuế suất GTGT 8%. Số thuế GTGT phải nộp được tính bằng giá dịch vụ nhân với thuế suất, tức 2.000.000 đồng × 8% = 160.000 đồng.
Như vậy, học viên sẽ trả tổng cộng 2.160.000 đồng, trong đó 2.000.000 đồng là học phí và 160.000 đồng là thuế GTGT. Việc áp dụng thuế suất 8% giúp giảm chi phí so với mức thuế 10%, đồng thời khuyến khích sự phát triển của các dịch vụ giáo dục, đào tạo.
Xem thêm bài viết tại: Giảm thuế GTGT năm 2025 dựa trên Nghị định 174/2025/NĐ-CP – Thuế VN
So sánh thuế suất 0%, 5%, 8% và 10%
Các mức thuế suất GTGT 0%, 5%, 8% và 10% được áp dụng tùy theo loại hàng hóa, dịch vụ và mục tiêu chính sách. Luật Thuế GTGT 2024 cùng các nghị định hướng dẫn như Nghị định 174/2025/NĐ-CP đã quy định rõ đối tượng, thời gian áp dụng và ưu đãi tương ứng. Bảng dưới đây tổng hợp so sánh các mức thuế này theo nhiều tiêu chí, giúp doanh nghiệp và người dân dễ dàng nắm bắt và áp dụng.
| TIÊU CHÍ | THUẾ SUẤT 0% | THUẾ SUẤT 5% | THUẾ SUẤT 8% | THUẾ SUẤT 10% |
| Đối tượng áp dụng | – Hàng hóa, dịch vụ xuất khẩu
– Hàng bán cho cửa hàng miễn thuế – Vận tải quốc tế – Dịch vụ gia công hàng xuất khẩu – Công trình xây dựng, lắp đặt ở nước ngoài hoặc khu vực phi thuế quan |
– Nước sạch phục vụ sản xuất, sinh hoạt
– Quặng phục vụ sản xuất phân bón, thuốc trừ sâu, chất kích thích tăng trưởng – Bán và cho thuê nhà ở xã hội |
Hàng hóa, dịch vụ đang áp dụng thuế suất 10% nhưng được giảm xuống 8% từ 01/07/2025 đến 31/12/2026, trừ nhóm hàng hóa, dịch vụ không được giảm theo Phụ lục I Nghị định 174/2025/NĐ-CP | Hàng hóa, dịch vụ không thuộc đối tượng áp dụng 0%, 5% hoặc 8% |
| Mục đích chính sách | Khuyến khích xuất khẩu, giảm chi phí cho doanh nghiệp xuất khẩu, hỗ trợ cạnh tranh quốc tế | Hỗ trợ các ngành thiết yếu, bảo vệ đời sống người dân, khuyến khích phát triển nhà ở xã hội | Hỗ trợ doanh nghiệp và người tiêu dùng trong bối cảnh kinh tế khó khăn, giảm chi phí, thúc đẩy tiêu dùng | Mức thuế tiêu chuẩn, đảm bảo nguồn thu ngân sách |
| Thời gian áp dụng | Áp dụng liên tục, không có hạn chế thời gian riêng trừ các quy định khác về xuất khẩu hoặc ưu đãi | Áp dụng liên tục cho các nhóm hàng, dịch vụ được liệt kê theo luật | Từ 01/07/2025 đến 31/12/2026 | Liên tục cho các mặt hàng còn lại, không thuộc nhóm ưu đãi |
| Ví dụ minh họa | – Xuất khẩu gạo 100 triệu đồng → thuế GTGT 0 đồng
– Dịch vụ vận tải quốc tế 50 triệu đồng → thuế GTGT 0 đồng |
– Nước sạch sinh hoạt bán 1 triệu đồng → thuế GTGT 50.000 đồng- Bán nhà ở xã hội 500 triệu đồng → thuế GTGT 25 triệu đồng | – Dịch vụ giáo dục 2.000.000 đồng → thuế GTGT 160.000 đồng – Khám chữa bệnh 500.000 đồng → thuế GTGT 40.000 đồng | – Hàng hóa, dịch vụ thương mại thông thường 1 triệu đồng → thuế GTGT 100.000 đồng |
| Ghi chú pháp lý | Luật Thuế GTGT 2024 Điều 9, Nghị định 181/2025/NĐ-CP Điều 17-18 | Luật Thuế GTGT 2024 Điều 10-11, Thông tư 219/2013/TT-BTC Điều 10-11 | Nghị định 174/2025/NĐ-CP, Nghị quyết 204/2025/QH15 | Luật Thuế GTGT 2024 Điều 8-10, Thông tư 219/2013/TT-BTC |
Xem thêm bài viết tại: Thuế suất thuế GTGT – Thuế VN
Xu hướng chính sách thuế GTGT trong thời gian tới
Trong giai đoạn sắp tới, chính sách thuế GTGT được định hướng theo hướng vừa hỗ trợ doanh nghiệp, vừa kích thích tiêu dùng, đồng thời vẫn bảo đảm ổn định nguồn thu ngân sách. Đây là sự cân bằng cần thiết để vừa nuôi dưỡng nguồn thu, vừa thúc đẩy sản xuất kinh doanh phát triển.
Một trong những điểm đáng chú ý là việc tiếp tục áp dụng các biện pháp giảm thuế tạm thời cho một số nhóm hàng hóa, dịch vụ. Mức thuế suất 8% áp dụng từ ngày 01/07/2025 đến hết ngày 31/12/2026 là ví dụ cụ thể cho chủ trương này, nhằm giảm chi phí cho doanh nghiệp và người tiêu dùng trong bối cảnh kinh tế còn nhiều biến động.
Bên cạnh đó, phạm vi áp dụng thuế suất ưu đãi có khả năng được mở rộng cho các lĩnh vực thiết yếu như giáo dục, y tế, hay sản phẩm thân thiện môi trường. Điều này không chỉ khuyến khích các ngành quan trọng cho đời sống xã hội mà còn góp phần định hướng tiêu dùng bền vững.
Ngoài ra, thủ tục kê khai và quản lý thuế GTGT sẽ ngày càng được cải cách theo hướng đơn giản hóa và ứng dụng công nghệ số. Việc này giúp giảm gánh nặng hành chính cho doanh nghiệp, tăng tính minh bạch và nâng cao hiệu quả quản lý thuế.
Cuối cùng, chính sách thuế GTGT cũng được kỳ vọng sẽ linh hoạt hơn để thích ứng với biến động kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát và phù hợp với các cam kết thương mại quốc tế.
Kết luận
Thuế GTGT với các mức thuế suất 0%, 5%, 8% và 10% không chỉ là công cụ quản lý nguồn thu ngân sách, mà còn là đòn bẩy quan trọng thúc đẩy sản xuất, tiêu dùng và hỗ trợ doanh nghiệp trong từng giai đoạn phát triển. Việc hiểu rõ sự khác biệt giữa các mức thuế, cũng như nắm bắt kịp thời những thay đổi chính sách, sẽ giúp doanh nghiệp chủ động hơn trong việc xây dựng kế hoạch tài chính, giảm thiểu rủi ro pháp lý và tận dụng tối đa những ưu đãi hợp pháp từ Nhà nước.
Trong bối cảnh chính sách thuế thường xuyên điều chỉnh để thích ứng với tình hình kinh tế, việc đồng hành cùng một đơn vị tư vấn uy tín là yếu tố then chốt. MAN – Master Accountant Network không chỉ mang đến cho doanh nghiệp giải pháp kế toán – thuế chuyên nghiệp, mà còn là cầu nối tri thức giúp bạn cập nhật nhanh chóng các quy định mới, tối ưu chi phí và vận hành doanh nghiệp hiệu quả hơn. Hãy kết nối ngay với MAN để được hỗ trợ toàn diện, cập nhật chính sách thuế kịp thời và định hướng phát triển bền vững cho doanh nghiệp của bạn.
Thông tin liên hệ:
MAN – Master Accountant Network
- Địa chỉ: Số 19A, đường 43, phường Tân Thuận, TP. Hồ Chí Minh
- Hotline: 0903 963 163 – 0903 428 622
- Email: man@man.net.vn
