Sự thay đổi về phương pháp tính thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh là bước ngoặt pháp lý lớn nhất trong quản lý thuế của Việt Nam. Với việc chính thức bãi bỏ phương pháp khoán thuế, hàng triệu hộ kinh doanh sẽ chuyển sang phương pháp kê khai bắt buộc. Từ nay đến 01/01/2026, các chủ hộ cần khẩn trương chuẩn bị về hệ thống kế toán, chứng từ và quy trình quản lý để tránh vi phạm và đảm bảo hoạt động kinh doanh liên tục.
(Nguồn tham khảo: CafeF.vn)
Cơ Sở Pháp Lý Cốt Lõi Cho Sự Chuyển Đổi
Quy định chuyển đổi này không còn là kế hoạch mà đã được luật hóa. Theo quy định tại Khoản 6 Điều 10 Nghị quyết số 198/2025/QH15 của Quốc hội, kể từ ngày 01/01/2026, phương pháp tính thuế khoán sẽ chính thức bị bãi bỏ.
Toàn bộ hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh sẽ phải thực hiện nghĩa vụ nộp thuế theo pháp luật về quản lý thuế, tức là chuyển sang áp dụng phương pháp kê khai. Mục tiêu là đảm bảo tính minh bạch, công bằng và hiện đại hóa công tác quản lý thuế quốc gia.
Phân Loại 03 Nhóm Hộ Kinh Doanh Áp Dụng Phương Pháp Kê Khai
Để quản lý thuế hiệu quả theo phương pháp kê khai, Đề án ban hành kèm theo Quyết định số 3389/QĐ-BTC của Bộ Tài chính đã phân chia hộ kinh doanh thành 03 nhóm chính, có hiệu lực từ 01/01/2026:
Nhóm 1: Hộ Kinh Doanh Có Doanh Thu Dưới 200 Triệu Đồng/Năm (Nhóm được ưu đãi)
| Nội Dung | Quy Định Chi Tiết |
|---|---|
| Miễn Thuế | Được miễn thuế Giá trị gia tăng (GTGT) và thuế Thu nhập cá nhân (TNCN). |
| Kế Toán | Không bắt buộc áp dụng sổ sách kế toán phức tạp. |
| Kê Khai | Vẫn phải thực hiện kê khai định kỳ, có thể lựa chọn kê khai 02 lần/năm (đầu năm và giữa/cuối năm) hoặc chọn thời điểm phù hợp. |
Nhóm 2: Hộ Kinh Doanh Có Doanh Thu Từ 200 Triệu Đến Dưới 03 Tỷ Đồng/Năm (Nhóm Tính Thuế Trực Tiếp)
| Nội Dung |
Quy Định Chi Tiết |
|---|---|
| Phương Pháp Thuế | Tiếp tục tính thuế trực tiếp trên doanh thu. |
| Thuế Suất (Theo Ngành Nghề)
|
– 1%: Phân phối, cung cấp hàng hóa. |
| – 3%: Sản xuất, vận tải, dịch vụ gắn với hàng hóa, xây dựng có bao thầu vật liệu. | |
| – 5%: Dịch vụ, xây dựng không bao thầu vật liệu. | |
| – 2%: Hoạt động kinh doanh khác. | |
| Kê Khai | Thực hiện kê khai 4 lần/năm (theo quý). |
| Hóa Đơn Điện Tử | Bắt buộc xuất hóa đơn điện tử từ máy tính tiền (kết nối với cơ quan thuế) đối với hộ kinh doanh có doanh thu trên 01 tỷ đồng/năm trong lĩnh vực bán lẻ, dịch vụ trực tiếp đến người tiêu dùng. |
Nhóm 3: Hộ Kinh Doanh Có Doanh Thu Trên 03 Tỷ Đồng/Năm (Nhóm Kê Khai Khấu Trừ)
Nhóm này áp dụng cho các hộ kinh doanh đạt doanh thu trên 03 tỷ đồng trong 02 năm liên tiếp.
| Nội Dung | Quy Định Chi Tiết |
|---|---|
| Thuế GTGT | Áp dụng phương pháp khấu trừ thuế GTGT: Thuế GTGT phải nộp = Thuế GTGT đầu ra – Thuế GTGT đầu vào |
| Thuế TNCN | Tính 17% trên tổng lợi nhuận: Lợi nhuận = Doanh thu – Chi phí hợp lý |
| Kê Khai
|
– Doanh thu trên 50 tỷ đồng/năm: Kê khai theo tháng. |
| – Doanh thu dưới 50 tỷ đồng/năm: Kê khai theo quý. | |
| Yêu Cầu Quản Lý | Bắt buộc xuất hóa đơn điện tử, mở tài khoản ngân hàng riêng phục vụ kinh doanh. |
| Chứng Từ | Bắt buộc sử dụng hóa đơn điện tử có mã hoặc hóa đơn khởi tạo từ máy tính tiền. |
8 Việc Hộ Kinh Doanh Cần Hoàn Tất Gấp Trong Năm Nay (2025)
Quá trình chuyển đổi là bắt buộc. Để đảm bảo tuân thủ pháp luật và giảm thiểu rủi ro, các hộ kinh doanh cần chủ động thực hiện 08 hành động sau đây trước thời điểm 01/01/2026:
| Hành động | Hành Động Quan Trọng | Cơ Sở Pháp Lý (Trích dẫn) |
|---|---|---|
| 1 | Chuyển Đổi Phương Pháp Thuế: Nộp hồ sơ tại Cơ quan thuế để chuyển đổi từ khoán sang kê khai. | Mẫu 08-MST ban hành kèm theo Thông tư 86/2024/TT-BTC |
| 2 | Kiểm Kê Tồn Kho Đầu Kỳ: Lập biên bản kiểm kê toàn bộ hàng tồn kho (có và không có hóa đơn) để có số liệu tồn kho chính xác, minh bạch cho sổ sách đầu năm 2026. | Quy tắc kế toán & Quản lý nội bộ |
| 3 | Đăng Ký Hóa Đơn Điện Tử (E-Invoice): Đăng ký sử dụng loại hóa đơn điện tử phù hợp: Hóa đơn máy tính tiền (cho bán lẻ/dịch vụ trực tiếp) hoặc Hóa đơn bán hàng thông thường (cho bán buôn/dịch vụ). | Luật Quản lý Thuế và các Nghị định hướng dẫn |
| 4 | Trang Bị Phần Mềm Kế Toán: Chuẩn bị và làm quen với phần mềm kế toán chuyên dụng (hoặc công cụ ghi chép tương đương) để xử lý dữ liệu phức tạp hơn phương pháp khoán. | Yêu cầu quản lý nghiệp vụ |
| 5 | Xây Dựng Hệ Thống Sổ Sách Chuẩn: Tổ chức và thực hiện ghi chép đầy đủ 07 loại sổ kế toán bắt buộc theo quy định, đảm bảo tính hợp lệ. | Phụ lục 2 biểu mẫu và phương pháp ghi sổ kế toán ban hành kèm theo Thông tư 88/2021/TT-BTC |
| 6 | Thực Hiện Kê Khai Thuế Định Kỳ: Chuẩn bị các quy trình để kê khai thuế theo tháng hoặc quý, sử dụng đúng mẫu tờ khai. | Tờ khai thuế theo Mẫu 01/CNKD ban hành kèm theo Thông tư 40/2021/TT-BTC |
| 7 | Tách Bạch Tài Khoản Ngân Hàng: Mở một tài khoản ngân hàng riêng biệt, chỉ sử dụng cho hoạt động kinh doanh của hộ để tách bạch với tài khoản cá nhân. | Yêu cầu minh bạch tài chính |
| 8 | Đảm Bảo BHXH: Đăng ký và đóng Bảo hiểm xã hội đầy đủ cho người lao động (nếu có) và cho chính chủ hộ kinh doanh, tuân thủ Luật Lao động. | Luật Bảo hiểm xã hội |
Lưu Ý Quan Trọng Về Chứng Từ
Khi chuyển sang phương pháp kê khai, giá trị pháp lý của giao dịch nằm ở hóa đơn và chứng từ. Hộ kinh doanh bắt buộc phải có đầy đủ hóa đơn, chứng từ hợp lệ cho cả hàng hóa, dịch vụ mua vào và bán ra. Việc thiếu chứng từ sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến việc xác định chi phí hợp lý và lợi nhuận tính thuế.
Thông Tin Liên Hệ Hỗ Trợ: MAN – Master Accountant Network
Nếu Quý Hộ kinh doanh cần hỗ trợ chuyên sâu về chuyển đổi phương pháp kê khai, thiết lập hệ thống sổ sách kế toán theo Thông tư 88/2021/TT-BTC, hoặc tư vấn thuế phức tạp, vui lòng liên hệ:
MAN – Master Accountant Network
- Địa chỉ: Số 19A, đường 43, phường Tân Thuận, TP. Hồ Chí Minh
- Mobile/Zalo: 0903 963 163 – 0903 428 622
- Email: man@man.net.vn
